Bellas
d'as primeras poesías en aragonés común, ende 1971
ANCHEL
CONTE, No deixez morir a mia boz
(No
deixez morir a mía boz, 1972)
Y
tot o que tos digo, amigos
d'aquí,
d'astí y d'allá,
tot,
lo sé de seguro,
son
cosas que atros han dito,
que
atros antis más
han
sentiu, y que güei
sentiz
con yo...
A
mía boz
tremola
con os aires,
brilla
con o sol,
se
chela con os zierzos,
s'aflama
con as calors.
A
mía boz ye a de tu
y
a d'ixa chen
que
no conoxemos
ni
tu ni yo.
Ye
a bida de nusatros,
d'os
que mos fa mal
o
corazón,
d'os
que encara semos ninons
con
o peso d'as añadas
y
as arrugas d'o dolor...
A
mía boz
-en
tiengo encara de boz?-
ye
de tu, amigo,
no
la dixes morir en yo.
ANCHEL
CONTE, Fragmento
(No
deixez morir a mía boz, 1972)
Siempre
ye o mesmo:
soledá
de l'alma
que
fa buscar
per
as carreras escuras
bella
compaña.
A
mía bida ye
una
larca
carrera
fosca
sin
farols ni abres,
una
tardada
sin
sol ni lumbre,
un
agüerro muerto
sin
asperanzas...
Ye
inútil querer
trobar
n'un rincón
o
qu'una maitinada
trafegué
ta siempre.
Mas
me niego
à
adempribiar
ista
mala chugada d'o destín,
y
busco cada nuei
per
as carreras escuras,
per
foscos camins,
a
trafegada asperanza.
Agora
creigo
que chela n'as carreras.
no
sé qué siento.
Ye
un momento
de
baguera
que
me deixa buedo
de
yo,
de
tu,
de
toz ...
Y
o zierto ye,
que
laso de to,
me
s'estricalla
la
mesma fe ...
Paz
n'u silenzio
d'ixa
ausenzia
que
m'acompaña …
ANCHEL
CONTE, Mai
Mai,
mira-me as mans;
as
trayo buedas,
lasas
d'amar...
Son
dos alas
d'un
biello pardal
que
no puede
sisquiera
bolar.
Mai,
mira-me os güellos,
n'o
zielo perdius
n'un
fondo silenzio...
Son
dos purnas
chitadas
d'o fuego
que
no alumbran
ni
matan o chelo.
Mai,
mira-me l'alma
aflamada
de sete,
enxuta
d'asperanza...
Ye
un campo labrau
an
no i crexen qu'allagas
que
punchan a bida
dica
qu'a matan.
Mai,
mira-me a yo.
Me
reconoxes, mai?
Fue
o tuyo ninon...
Güei
so un ome
que
no se como so.
Mai,
me reconoxes?
Mai,
ni sisquiera tú?!
ANCHEL
CONTE, No ye chazmín ni biolas ni dondiego
No
ye chazmín ni biolas ni dondiego
soi
salito entó balcón ta millor biyer-lo
e
només m´ha rezibito a nuei en silenzio
e
o gramito terne d´o mar no guaire lexos
Ixa
aroma que embulle a casa lo sé ye o ricuerdo
e
no cal que te busque perque t´alcuentro
en
toz os cantos en as fuellas d´o cuaderno
en
o leito en os libros enreligato en os cabellos
Agora
yes ulor color u grolleo en cualsiquier momento
y
en cada dispertar a luz d´o día acollata á o mío cuerpo
¿E
puez dudar que ye perque te quiero?
FRANCHO
NAGORE, ¿T'has aturáu quizás?
(Sospiros
de l'aire, 1971)
¿T'has
aturáu quizás
vella
vegada,
t'ascuytar
en as fuellas
os
sospiros
de
l'aire que pasa?
Yo
t'invito à que faigas
ixa
cosa tan bella,
yo
te pido que oyas
os
susurros de l'aire
entr'as
fuellas sonoras;
yo
quiero que plores
con
lo ploro d'os abres.
Yo
quiero que notes
candíte
tu mesmo
en
sospiros y aires,
en
nostalgias y ploros.
Yo
quiero qu'entiendas
que
no ye tóto de oro.
Yo
queríse veyéte
esbarafundiáu
en glarímas
ta
que veigas muy craro
que
no son sólo as maquínas.
Yo
quiero que sientas
lo
que yo hí sentíu;
yo
quiero qu'entiendas
lo
que naide ha entendíu.
Yo
quiero que sientas
yan
solo una mica
o
tuyo esmo perdíu.
Yo
quiero qu'en tiengas
un
poqué de fambre
tras
haber leyíu.
Yo
quiero que te sientas
laso
d'aire
y
de sospiros.
FRANCHO
NAGORE, Canta d´agüerro
(Sospiros
de l´aire, 1971)
Has
felequeras royas
has
pinadas berdas.
Lo
ciel ye ñublo,
l'aigua
fresca.
S'ascuitan
tristes
has
esquillas viellas
de
hos mocés caloyos
y
has paridas güellas.
L’otoño
ye astí:
tras
l’alegre mallo,
unde
lo sol pega.
Unde
se’n va jopando
lo
sol triste y royo
con
añoranzas berdas.
FRANCHO
NAGORE, Calién tardada chineral
(Cutiano
agüerro, 1977)
Ye
un estranio día de chinero. Se fa escuro. Seis y meya d'a tardada.
Corremos por l'autopista.
Baxo
os faróls fluoreszéns y un zielo d'intenso azul ya enfoscáu pero
encara luminoso, os autos parixe que buelan en o silenzio.
O
diya ye estáu mui calién y pleno de sol. Y ye sabádo: tamién
pleno de chen.
O
díya se ye meso royo cuan moriba. Y agora l'autopista ye tan
desierta, tan espullada de tó! Sólo as luzes d'os autos baxo un
luminoso azul enfoscáu por l'orién.
Dezaga
queda la ziudá, emplida de multitúz de chens. Debán ye a casa
bueita que nos aspera. En meyo, benindo ya la nuey, iste biache
irreyal, una tardada de chinero a bente graus de temperatura, enta un
lexano puesto bueito de l'alma, sentindo a soledá d'o mundo y o mal
que me fa iste sereno y calién estar.
FRANCHO
NAGORE, Ixos pirols d'as rosas de mayo
(Cutiano
agüerro, 1977)
Aspros
aires fan tremolar os quiestos piróls de mayo,
y
os dóns de l'estíu son tóz masiáu breus.
Shakespeare
Güella
ixos piróls
d'as
roseras d'iste mayo.
Nunca
tornarán.
Tornará
l'emberar,
tornará
lo mes de mayo
oloroso
y azul.
Crexerán
atrás rosas
d'atras
roseras
que
bi-abrán plantáus.
Tornará
iste sentimiento
que
m'imple à olorar
ixos
chóbens piróls royos.
Y
tornaré cuasi à plorar
olorando
atros piróls.
Cata
bien as roseras:
ixos
piróls royos
d'as
rosas d'iste mato
no
tornarán ya más.
EDUARDO
VICENTE DE VERA, Paisache
(Garba
y augua, 1976)
Una
mar de sete
bi-ha
n'a mía tierra,
una
mar de fame,
una
mar d'omes
plenando
los camíns.
Un
cabo d'año sin d'olibas
y
un agüerro sin bendema,
un
estíu sin as boiras
y
un ibierno qu'apedeca.
Y
en yo un'augua de sangre
esbotando
por as benas;
un'augua
sin d'abres,
un'augua
feita de penas
plenando
lo mío catre.
EDUARDO
VICENTE DE VERA, Direzional
(Garba
y augua, 1976)
Ta
l'este o mar
y
n'o sur a güellada,
ta
l'ueste a garba
y
n'o norte l'augua.
A
mía cucha l'amor,
á
la dreita la xada
y
o pedrisco y o sol
embolicando
l'alma.
Abaixo
a tierra,
n'alto
lo zielo
y
n'o zielo lo zierzo
y
n'a tierra la guerra.
Solamén
l'asperanza
aconorta
o mío mapa.
EDUARDO
VICENTE DE VERA, Garba y augua
(Garba
y augua, 1976)
Que
no yera un'aloda
qui
esbolaziaba,
que
no,
que
yera la mía alma.
Que
yera la mía alma
que
buscaba l'augua.
Catame.
Catame
con os silenzios d'a parba
y
d'os ombres y d'a garba.
Cátame
tú,
cuan
tó bi s'en torna xeratas
de
malinconía y galbana.
Y
con o sol de maitinadas
y
con as nueys frías
plename
d'augua y garba
de
garba y augua.
No
me'n charres. No.
Deixame
cantar.
Porque
yo sólo só beníu ta cantar
as
enronas y a dolor d'ista'speranza,
porque
yo sólo quiero estricallar
as
fuesas d'ista tierra y d'istas falsas.
Que
no yera la mía alma
qui
esbolaziaba,
que
no,
que
yera la mía tierra.
Que
yera la mía tierra
que
buscaba l'augua.
No hay comentarios:
Publicar un comentario